پایش استریلیزاسیون با اندیکاتورهای بیولوژیک و تست سوآب مرسوم از مراحل مختلف

پایش استریلیزاسیون با اندیکاتورهای بیولوژیک و تست سوآب مرسوم از مراحل مختلف:

چکيده

مقدمه: به روش استريليزاسيون مؤثري نياز داريم و بايد آن را پايش کنيم. ميکروارگانيسم هاي خاصي را به عنوان انديکاتورهاي بيولوژيک در نظر مي گيريم که در برابر روش‌هاي استريليزاسيون به خصوصي مقاومند. اين روندها شامل اتوکلاو با بخار، استريل با گرماي خشک، استريل با اتيلن اکسايد است. روش‌هاي گوناگوني را براي پايش اثربخشي روش‌هاي استريليزاسيون مختلف به کار برده شده در ارتودنسي را در اين مقاله بيان مي‌کنيم.

مواد و روش‌ها: معيارهاي مقايسه پايش و ابزار تجربي به کار برده شده در درمان ارتودنسي هستند. اثربخشي استريليزاسيون را با مقايسه ي رشد باکتري ارزيابي کرديم که آن را با انديکاتورهاي بيولوژيک و روش تست سوآب پايش کرديم.

نتايج: در ارزيابي فرآيند استريليزاسيون با انديکاتورهاي بيولوژيک، رشد اسپور مشاهده نشد، در حاليکه در تست سوآب شاهد رشد اسپور بوديم. در ابزارهايي شاهد رشد اسپور بوديم که در محلول بايوکلنز-جي به مدت ده دقيقه غوطه ور کرديم، امّا رشد اسپور در چرخه غوطه ورسازي 10 ساعته مشاهده نشد.

بحث: نتيجه مطالعه اثربخشي پايدار انديکاتورهاي بيولوژيک را نسبت به روش تست سوآب مرسوم در پايش فرآيندهاي گوناگون استريليزاسيون ارتودنسي تأييد مي‌کند. محلول بايوکلنز-جي را مي توان روش استريليزاسيون سرد مؤثر براي استريليزاسيون به کار برد.

نتيجه: معايبي مانند تأييد ناقص نابودي تمام ارگانيسم ها و تأخير مفرط در دستيابي به نتايج به ترتيب در انديکاتورهاي شيميايي و کشت آزمايشگاهي وجود دارد، که انديکاتورهاي بيولوژيک در ارزيابي اثربخشي استريليزاسيون فاقد اين معايب هستند.

 

نياز به استريليزاسيون با افزايش استفاده از ايمپلنت به عنوان پايه و شيوع فزاينده ارتودنسي با کمک جراحي، چندين برابر افزايش يافته است. کنترل عفونت موثر در تمام مراحل در مرکز ارتودنسي نيازي ضروري براي جلوگيري از انتقال آلودگي است. متداول‌ترين روش‌هاي کنترل عفونت، ضدعفوني و استريليزاسيون هستند. ضدعفوني آلودگي ميکروبي را کاهش مي دهد اما کشندگي ارگانيسم هاي بيماري زايش در مقايسه با استريليزاسيون کمتر است. ضدعفوني تمام اسپورهاي رويشي را از بين نمي برد. اگرچه استريليزاسيون، تمام اَشکال ميکروارگانيسم ها را از جمله ويروس ها، باکتري ها، قارچ ها و هاگ ها از بين مي برد.

بر اثربخشي روش استريليزاسيون مي‌توان با روش‌هاي مختلفي مانند استفاده از انديکاتور‌هاي شيميايي، مطالعه کشت‌هاي آزمايشگاهي و انديکاتور‌هاي بيولوژيک آن را پايش کرد. انديکاتورهاي شيميايي با تغيير رنگشان تنها در معرض چرخه استريليزاسيون قرار گرفتن ابزارها را تضمين مي‌کنند، امّا امکان تأئيد وقوع کامل استريليزاسيون و از بين رفتن تمام اسپورهاي رويشي را ندارند.

اثربخشي فرآيند استريليزاسيون در کشت ميکروبيولوژيک مرسوم با رشد اسپور مورد مطالعه قرار مي‌گيرد که با چشم غيرمسلح قابل مشاهده است. اين روش براي تعيين رشد اسپور نياز به تجربه و مهارت دارد. حتّي آلودگي هوا نيز مي‌تواند بر نتيجه روش کشت تأثير داشته باشد. همچنين اين روش زمان بر است. رشد اسپورها حدأقل 48 تا 72 ساعت در هر محيط کشت به طول مي انجامد. انديکاتور‌هاي بيولوژيک تنها روش واقعي براي تأييد اثربخشي روش‌هاي استريليزاسيون هستند. اکنون تنها در شرکت‌هاي داروسازي و برخي بيمارستان‌هاي شرکتي از آنها استفاده مي‌کنند. اين انديکاتور‌ها شامل آمپول‌ها يا نوارهاي قرار داده شده درون پاکت‌هاي گلاسه‌اي هستند که حاوي مقدار مشخصي از باسيلوس استئاروترموفيلوس و/يا اسپور باسيلوس سوبتيليس هستند. انديکاتورهاي پايش اتوکلاو با بخار يا استريليزاسيون با بخار شيميايي حاوي اسپورهاي باسيلوس استئاروترموفيلوس (ژئوباسيلوس استئاروترموفيلوس) است. در حالي که انديکاتورهاي پايش گرماي خشک يا استريليزاسيون با اتيلن اکسايد حاوي اسپور باسيلوس سوبتيلوس (باسيلوس آتروفائوس) هستند.

 اهداف

هدف از اين مطالعه تأکيد بر نقش اسپورهاي باکتريايي در پايش اثربخشي روش‌هاي مختلف استريليزاسيون مورد استفاده در ارتودنسي بود.

 

  هدف واقع بينانه

■ مقايسه اثربخشي روش‌هاي مختلف استريليزاسيون با استفاده از تست سوآب مرسوم و انديکاتورهاي بيولوژيک

■ تعيين اثربخشي استريليزاسيون سرد با استفاده از محلول بايوکلنز-جي (گلوتارآلدهيد 2%).

 

 مواد و روش‌ها

نمونه مورد استفاده در اين مطالعه شامل ابزارهاي ارتودنسي لولا دار و بدون لولا بود.

ابزارهاي آلوده پس از تميز کردن اولتراسونيک با آب مقطر شسته شدند تا تمام ناخالصي‌هاي موجود در محلول تميزکننده حذف شوند. سپس نمونه‌ها را به دو بار با وزن متوسط ​​و سنگين تقسيم کردند که گروه آزمايش را تشکيل دادند. بار متوسط ​​شامل 15 ابزار بود. بار سنگين شامل 30 ابزار بود.

سپس ابزارها با هوا خشک شدند و  هر بار را به دو گروه تقسيم کردند. يک ست تحت فرآيند استريليزاسيون قرار نگرفت و مستقيماً براي کشت به آزمايشگاه ميکروبيولوژي فرستاده شد. اين ست همان گروه کنترل بود. ست هاي ابزار ديگر تحت چرخه‌هاي مختلف استريليزاسيون (به همراه انديکاتور‌هاي بيولوژيک مربوطه) مانند اتوکلاو بخار (121 درجه سانتي‌گراد در فشار 15 psi به مدت 18 دقيقه)، آون با هواي گرم (171 درجه سانتي‌گراد به مدّت يک ساعت)، استريل کننده اتيلن اکسايد (55 درجه سانتيگراد به مدت 8 ساعت) قرار گرفتند که همان گروه آزمايش بودند.

پس از اتمام چرخه هاي استريليزاسيون، انديکاتورهاي بيولوژيک از دستگاه استريليزاسيون برداشته  شدند.

ويال انديکاتور بيولوژيک را خرد کردند تا محيط کشت را با نوار اسپور موجود در داخل ويال مخلوط کنند و آن را براي تعيين کارايي هر استريل کننده در دماي 56 درجه سانتيگراد براي باسيلوس استئاروترموفيلوس (اتوکلاو با بخار) و 37 درجه سانتيگراد براي باسيلوس سوبتيلوس (با حرارت خشک و اتيلن اکسايد) انکوبه کردند.

آزمايش سوآب مرسوم ابزار استريل شده  را  به منظور بررسي رشد اسپور براي سنجش اثربخشي استريليزاسيون انجام دادند.

از محلول بايوکلنز-جي براي استريليزاسيون سرد استفاده کردند. ابزارها به مدت 10 ساعت و 10 دقيقه در محلول غوطه‌ور شدند و اثربخشي استريليزاسيون با استفاده از تست سوآب مرسوم بررسي و مقايسه شد.

 

  نتايج

معيارهاي پايه براي نتايج مقايسه‌اي همه گروه‌هاي آزمايش و کنترل مورد آزمايش با روش تست سوآب مرسوم و روش انديکاتور بيولوژيک نشان مي‌دهد که هيچ رشد اسپوري در بار متوسط ​​در تمام 15 گروه آزمايش‌شده با روش تست سوآب مرسوم در استريليزاسيون با بخار در گروه آزمايش مشاهده نشد. يک گروه از 15 گروه در بار سنگين رشد اسپور را نشان دادند که نشان دهنده استريليزاسيون نامناسب آن گروه از ابزارهاست. 15 گروه با استريليزاسيون با حرارت خشک رشد اسپور را در محيط کشت نشان دادند. همچنين يک گروه از 15 گروه بار سنگين رشد اسپور را نشان داد، بنابراين در هر دو مورد نشان دهنده عدم استريليزاسيون مناسب است [شکل 3]. در استريليزاسيون با اتيلن اکسايد در هر يک از 15 گروه آزمايش شده با بار متوسط و سنگين رشد اسپور مشاهده نشد که اين امر استريليزاسيون مناسب همه گروه هاي ابزار را تأييد مي‌کند. در هيچ يک از انديکاتورهاي بيولوژيکي که در هر سه چرخه استريليزاسيون در بار متوسط ​​و بار سنگين پردازش شده، رشد اسپور مشاهده نشد [جدول 1]. اين موضوع نشان دهنده استريل شدن مناسب تمام ابزارهاي لولايي و غير لولايي است.

ابزارهاي غوطه ور در محلول بايوکلنز-جي براي استريليزاسيون سرد، رشد اسپور را در چرخه ي 10 دقيقه اي نشان دادند اما قادر به نشان دادن رشد اسپور در چرخه ي 10 ساعته نشدند [جدول 2 و شکل 4].

آماري در اين مطالعه نگرفته اند، زيرا مطالعه کارآزمايي تصادفي بوده  است. مقايسه را براي ارزيابي اثربخشي روش‌هاي مختلف استريليزاسيون انجام دادند.

  بحث

از انواع مختلفي از روش‌هاي استريليزاسيون در ارتودنسي براي کنترل عفونت استفاده مي کنند. نوع استريليزاسيون مي‌تواند به عوامل مختلفي از جمله ابزار بحراني، غير بحراني، نوع ابزار، لولا دار، بدون لولا و غيره بستگي داشته باشد، فرآيندهاي استريل‌سازي زير را درمطالعه حاضر ارزيابي کرديم: اتوکلاو بخار، آون (فور) با هواي گرم، استريل کننده اتيلن اکسايد و محلول بايوکلنز-جي.

همچنين استفاده از انديکاتور‌هاي بيولوژيک و روش تست سوآب را براي ارزيابي فرآيندهاي مختلف استريل‌سازي و اثربخشي پايششان در اين مطالعه مد نظر قرار داديم.

نتايج اين مطالعه، اثربخشي انديکاتور‌هاي بيولوژيک را نسبت به روش تست سوآب براي پايش استريليزاسيون تأييد کرد. اگر ابزارها به مدت 10 ساعت در بايوکلنز-جي غوطه‌ور شوند، اين محلول مي‌تواند به عنوان يک روش استريليزاسيون سرد استفاده شود. نتيجه اين مطالعه به دانش علمي در مورد استريليزاسيون مي‌افزايد که مي‌تواند در راستاي دستيابي به مراقبت هاي بهداشتي ايمن‌تر و بهتر در ارتودنسي کمک کننده باشد.

پالنيک و همکاران بيان کردند که اسپورهاي موجود در انديکاتورهاي بيولوژيک بسيار مقاوم هستند. اگر اسپورها از بين بروند، ممکن است فرض شود که ساير ميکروب هاي موجود بر روي ابزارهاي دندانپزشکي نيز کشته شده اند. تمامي انديکاتور‌هاي بيولوژيک پردازش شده از طريق تکنيک‌هاي مختلف استريليزاسيون در مطالعه حاضر نيز رشد اسپور را نشان ندادند که تأييد مي‌کند، تمامي ابزارها به درستي استريل شده اند و تمام ميکروب ها کشته شده اند.

پايش رشد اسپور با روش آزمايشگاهي مرسوم از سوي ديگر، رشد اسپور را در سه گروه آزمايشي نشان داد كه بيانگر شكست استريليزاسيون است. اين موضوع احتمالاً مي‌تواند به دليل آلودگي هوا يا آلودگي سوآب و محيط کشت در حين انتقال باشد.

هالت و همکاران در مطالعه شان بيان کردند که براي کشت ابزار بايد استريليزاسيون مناسب انجام شود. آلودگي هوا بايد براي دستيابي به نتايج مناسب از بين برود. دريافتند، زماني که ابزارها و نوارهاي آلوده به خون و بزاق با استفاده از اتوکلاو بخار، بخار شيميايي و استريل‌کننده‌هاي آون (فور) با حرارت خشک استريل مي‌شوند، هيچ گونه رشد اسپوري را نشان نمي‌دهند. آن ها در مطالعه خود از اسپورهاي باسيلوس استئاروترموفيلوس و باسيلوس سوبتيلوس براي پايش چرخه استريليزاسيون استفاده کردند. در مطالعه حاضر نيز تمامي اسپورهاي مورد استفاده براي تعيين راندمان استريليزاسيون از بين رفتند که نشان دهنده استريليزاسيون مناسب ابزار و اثربخشي دستگاه هاي استريل کننده مورد استفاده بود.

هالت و همکاران مطالعه اي را براي تعيين توانايي استريل کننده با هواي تحت فشار و حرارت خشک براي از بين بردن اسپورهاي باسيلوس سوبتيلوس انجام دادند. هيچ نقصي در استريليزاسيون يافت نشد. همه اسپورها کشته شدند. تمام اسپورهاي باسيلوس سوبتيلوس و باسيلوس استئاروترموفيلوس در مطالعه  کشته شدند که نشان دهنده استريليزاسيون مناسب ابزار آلوده است.

محلول گلوتارآلدئيد مورد استفاده در غلظت 2٪ با زمان تماس 10 ساعت به گفته ميلر نيز قادر به از بين بردن اسپورهاي باکتري و دستيابي به استريليزاسيون است. با اين حال مرگ ميکروبي به دست آمده با استفاده از محلول گلوتارآلدئيد را نمي‌توان به طور معمول با استفاده از انديکاتورهاي بيولوژيک تاييد کرد، در حالي که با روش‌هاي ديگر استريليزاسيون قابل تأييد است. در مطالعه حاضر، تمام اسپورها با غوطه‌ور شدن ابزارها در محلول به مدت 10 ساعت از بين رفتند.

 

شکل 3. رشد مشاهده شده در 3 گروه آزمایشی

شکل 4. بعد از اینکوبه کردن بیوکلنز-جی در محیط کشت آگار

انديکاتورهاي بيولوژيک را مي‌توان به عنوان بهترين روش براي بررسي اثربخشي استريليزاسيون در نظر گرفت زيرا اسپورهاي موجود بر رويشان بسيار مقاوم هستند و غيرفعال شدن اسپورها اثربخشي استريليزاسيون را تعيين مي‌کند.

تميز کردن ابزار به توسط روش اولتراسونيک به معني استريليزاسيون نيست، ممکن است آلودگي ها، بافت و خون توسط روش اولتراسونيک از روي ابزار پاک شوند و با چشم غيرمسلح ديده نشوند اما اين به معني از بين رفتن همه ميکروارگانيسم ها نيست. اين امر با رشد 100 درصدي اسپورها در اين آزمايش نشان داده شده است.

اتوکلاو بخار در صورت انجام اقدامات مناسب براي جلوگيري از خوردگي مي‌تواند به عنوان بهترين و سريع ترين روش براي استريل کردن وسايل ارتودنسي مورد استفاده قرار گيرد.

محدوديت اين مطالعه در دسترس نبودن انديکاتورهاي بيولوژيک براي همه روش‌هاي استريليزاسيون مانند استريليزاسيون سرد است. براي ارزيابي و مقايسه انواع مختلف انديکاتورهاي بيولوژيک و اثربخشي شان در پايش استريليزاسيون ارتودنسي مي‌توان مطالعات بيشتري را انجام داد. مطالعه اي ميان رشته اي شامل متخصص ارتودنسي، ميکروبيولوژيست و پاتولوژيست مي‌تواند بينش بيشتري در مورد استفاده از انديکاتورهاي بيولوژيک ارائه دهد.

  نتيجه

در اين مقاله به موضوع اثربخشي انديکاتورهاي بيولوژيک در روش‌هاي مختلف استريليزاسيون مورد استفاده در ارتودنسي پرداخته ايم. ​​برتري فرآيند انديکاتور‌هاي بيولوژيک را نسبت به پايش مرسوم با آزمايش سواب اين مطالعه مقايسه اي تأييد مي‌کنيم.

درک کامل اصول علمي فرآيندهاي استريليزاسيون مختلف و روش‌هاي پايش، پيش‌نياز برقراري استريليزاسيون معتبر در ارتودنسي است.